Tag archieven: verdienmodel airbnb

Tik op de vingers voor Airbnb; verdienmodel op losse schroeven

Het is al jaren bekend dat het (verhuur)makelaars niet is toegestaan tweezijdig te bemiddelen. In het verleden gebeurde het regelmatig dat een verhuurmakelaar zowel de huurder als de verhuurder vroeg om courtage te betalen, of alleen courtage vroeg van de huurder, die was afgekomen op woningaanbod dat de makelaar had gepubliceerd zonder de gegevens van de verhuurder te vermelden. Dit wordt ook wel het dienen van twee heren genoemd. Sinds de Hoge Raad hier in oktober 2015 een uitspraak over heeft gedaan, is het voor de meesten wel duidelijk dat dit echt niet meer kan en mag. Huurders die in die gevallen toch nog courtage hebben moeten betalen, konden die terugvorderen. De verhuurder moet betalen voor de bemiddelingsdiensten die door de makelaar zijn geleverd. Er zijn vele procedures gevoerd over het terugvorderen van de ten onrechte betaalde courtage.

Vakantieverhuur

Het is opvallend dat verschillende vakantieverhuurplatforms hier blijkbaar toch een andere visie op hebben. Neem Airbnb. Als je daar als verhuurder jouw huis wilt verhuren, moet je daarvoor een bedrag betalen aan Airbnb. Maar huurders moeten ook aan Airbnb betalen. Airbnb noemt dat ‘servicekosten’ en andere fora hebben het over boekingskosten of servicetoeslag. Het gaat niet om grote bedragen op een boeking van een week (enkele tientallen euro’s), maar het lijkt juridisch niet in de haak. Omdat het om relatief kleine bedragen gaat, was het nog nooit tot een procedure gekomen van een huurder die de door hem of haar betaalde kosten terugvorderde van Airbnb.

Airbnb gedaagd

Tot voor kort. Een gebruiker van Airbnb, die sinds 2013 diverse accommodaties had geboekt in onder andere Spanje, Frankrijk, New York en op Terschelling, heeft Airbnb gevraagd de door hem aan Airbnb betaalde kosten terug te betalen. Het ging om een bedrag van in totaal € 470,13 (15% van de huursom). Voor de meesten een te laag bedrag om erover te procederen.

Verordening voor geringe vorderingen

Maar de Airbnb gebruiker had een goed idee. Hij maakte gebruik van een speciale Europese verordening, de Verordening tot vaststelling van een Europese procedure voor geringe vorderingen. Die maakt het voor consumenten mogelijk om zelfs in eigen land te procederen tegen een buitenlandse partij over bedragen tot € 5.000,-. En omdat Airbnb Ireland C. is gevestigd in Dublin, was deze Europese verordening van toepassing en kon er gewoon geprocedeerd worden bij de Amsterdamse rechtbank.

De eis en motivering

De eiser vorderde het door hem aan Airbnb betaalde bedrag terug. Hij stelde dat, omdat ook de verhuurder courtage moest betalen (3,63% van de huursom), Airbnb twee heren diende, wat in strijd is met de Nederlandse wetgeving over bemiddeling.

Verweer Airbnb

Airbnb beriep zich op haar algemene voorwaarden, waarin staat dat Iers recht van toepassing is en dat volgens dat recht het dienen van twee heren niet is verboden.

Daarnaast stelde Airbnb dat het verbod van twee heren dienen alleen geldt voor ‘gewone’ verhuur van woonruimte en is niet bedoeld voor vakantieverhuur. Naast diverse formele verweren heeft Airbnb ook nog gesteld dat de Europese verordening voor geringe vorderingen niet van toepassing is.

De uitspraak

De Amsterdamse rechtbank is er goed voor gaan zitten en zette, anders dan normaal, drie rechters op de zaak. De rechtbank vond dat de Europese verordening van toepassing is, zodat zij bevoegd was om over de zaak te oordelen en het Nederlandse recht van toepassing was. De Europese verordening is van dwingend recht, zodat de algemene voorwaarden van Airbnb op dit punt niet van toepassing zijn.

De rechtbank maakte ook korte metten met de andere verweren van Airbnb. Volgens de rechtbank was dit een duidelijk geval van het dienen van twee heren, omdat de consument niet om Airbnb heen kan. Airbnb bepaalt namelijk welke accommodaties bij een zoekopdracht worden getoond. Dit gaat via algoritmes en Airbnb bepaalt de prijs die wordt aangeboden. Het is voor huurder en verhuurder niet mogelijk om contact met elkaar te hebben voordat er een definitieve overeenkomst is gesloten tussen hen beiden. Dit alles leidt volgens de rechtbank tot de conclusie dat Airbnb:

 “als bemiddelaar heeft opgetreden, aangezien zij heeft gehandeld als tussenpersoon  die werkzaam is geweest bij de totstandkoming van huurovereenkomsten tussen H. [de eiser] en de verhuurders in kwestie. Dat betekent dat wordt voldaan aan de  voorwaarden voor de toepasselijkheid van artikel 7:425 BW. Gelet op het bepaalde in  artikel 7:427 BW volgt daaruit dat ook artikel 7:417 lid 4 BW van toepassing is.”

Ook het verweer dat de wettelijke regeling van de bemiddelingskosten niet is bedoeld voor vakantieverhuur werd verworpen. De regeling geldt voor alle onroerende zaken die worden gehuurd door een consument. De formulering van de wet is ruim, juist om consumenten bescherming te bieden.

De rechtbank veroordeelde Airbnb tot terugbetaling aan de consument van alle door hem betaalde servicekosten.

Airbnb heeft laten weten in hoger beroep te zullen gaan. Het is dan wachten op een uitspraak in dat hoger beroep. Tot die tijd ligt deze uitspraak er in elk geval.

Gevolgen

Deze uitspraak is een flinke streep door het verdienmodel van Airbnb en vergelijkbare dienstenaanbieders in Nederland. Zij kunnen met deze uitspraak vele claims tegemoetzien van andere consumenten. Het is de vraag hoeveel consumenten zich bij Airbnb zullen melden. Het NRC Handelsblad schreef op 9 juni 2020 dat sinds maart 2020 10.000 mensen 50.000 claims hebben ingediend tegen Airbnb. Deze getallen kunnen nog flink oplopen naarmate er meer ruchtbaarheid wordt gegeven aan deze uitspraak.

Airbnb is vooral in de grotere steden in veel landen een doorn in het oog. Woningen in Amsterdam worden permanent verhuurd aan toeristen, wat zorgt voor een heel andere dynamiek in woonwijken. Omwonenden klagen over toeristen die er een ander leefpatroon op nahouden en zich van hen niets aantrekken. Er wordt in deze markt flink verdiend door Airbnb, dat zich niet bekommert om onderhuurverboden in huurcontracten. Verhuurders, zoals woningcorporaties, zien met lede ogen aan dat hun woningen door hun huurders illegaal worden aangeboden via Airbnb.

Het is ironisch dat een vordering van één gebruiker met een financieel belang van minder dan € 500,- het voor elkaar heeft gekregen dat Airbnb flinke bedragen terug zal moeten gaan betalen. Is dit het begin van het einde voor Airbnb in Nederland? De tijd zal het leren. Mogelijk wordt er een ander verdienmodel bedacht. Het huidige model is – hoewel het tot op heden wordt toegepast – in Nederland niet meer langer houdbaar.